Vergeven van en spreken over klein leed

Gelukkig komt niet iedere relatie onder druk te staan van groot onrecht zoals ontrouw, verborgen verslavingen en grove leugens. Iedere liefdesrelatie, vriendschap, werkrelatie of gezinsrelatie komt echter wél onder druk te staan van klein onrecht. Het kleine leed stapelt zich op in relaties, net zolang totdat … Tja, totdat wat? Dát beslis jij. Je kunt vergeven en spreken.

Want klein onrecht tackelen dat doe je door het leed te vergeven of door jezelf uit te spreken. Wanneer jij klein onrecht opruimt, verzwakt het de relatie niet langer. Door klein leed steeds te vergeven of te bespreken, vergroot je de veiligheid in je relaties. Deze veiligheid verandert je beeld en het nieuwe beeld verandert je handelen.

• Vergeven en spreken vergroten vertrouwen en creëren veilige relaties.
• Het uit de weg ruimen van klein leed maakt je weer enthousiast om zelf in relaties te investeren.
• Vergeven helpt je om jezelf uit te spreken en jezelf uitspreken helpt je vergeven.

Vergroot vertrouwen met vergeven en spreken

Ieder mens heeft kwaliteiten en uitdagingen. Op tijd komen is niet Mischa’s kwaliteit. Het is een rode draad door Mischa’s leven. Allerlei mensen gaan anders om met Mischa’s gedrag. Familie communiceert aan Mischa een ander tijdstip, dan aan de rest van de familieleden (meestal 30 minuten eerder). Sommige klanten van Mischa trekken hun klandizie in omdat ze het wachten beu zijn. Vrienden, zoals Asha, ergeren zich mateloos aan het schijnbaar willekeurige verschijnen van Mischa. Elke minuut die Mischa te laat komt, wordt door Asha in gedachten op de rekening van klein onrecht bijgehouden. Andere vrienden merken het niet eens op dat Mischa te laat komt. Zij kijken niet op de klok en zien Mischa wel arriveren als het zover is. Zo zit Suus bijvoorbeeld in elkaar.

Als Suus al nadenkt over Mischa’s onvermogen om op tijd te komen, dan ziet Suus dat in het licht van Mischa’s creatieve, onverwachte en vrije karakter. Ze glimlacht over deze trek van Mischa. Het stelt Suus gerust dat Mischa komt wanneer het uitkomt. Hierdoor voelt Suus zich ook vrijer. Ze laat de deur open voor Mischa en doet haar eigen ding. Suus weet dat zij en Mischa uiteindelijk echt wel weer samenvoegen. Zo gaat het immers al jaren. Doordat Suus de vertraging van Mischa vergeeft, lukt het haar om Mischa warm te verwelkomen.

De ene kan vergeven, de ander kan spreken

Het lukt Asha echter niet zo gemakkelijk om te laat komen te vergeven. Ze heeft het twee jaar geprobeerd, maar haar grens is bereikt. Asha merkt op dat wanneer ze met Mischa afspreekt, zij zich 15 minuten voor de afgesproken tijd al zit te verbijten. “Mischa komt, vast weer te laat. Terwijl ik hier klaar zit met mijn hele hebben en houden en het leuk probeer te maken, walst Mischa gewoon over mijn behoeften heen. Alsof mijn tijd minder belangrijk is! Ik heb ook wel meer te doen, dan te wachten”, zo gonst het steeds bozer door Asha’s hoofd. Ze baalt van dat nare stemmetje. Het stemmetje zorgt ervoor dat ze het eerste half uur dat Mischa er is, stug doet en stiller is. Jammer genoeg duurt het even voordat de irritatie zakt. Dat zakken lijkt zelfs steeds langer te duren. Laatst duurde het al 43 minuten, zag Asha op de klok.

Twee mensen hebben een verschillend beeld over het gedrag van Mischa. En beiden reageren dan ook verschillend op Mischa. Hun beeld beïnvloedt het gedrag en het gedrag beïnvloedt de relatie. Vergeven en spreken beïnvloeden het beeld. En dus, als Asha Mischa niet kan vergeven, wellicht dat Asha dan het dialoog met Mischa aan kan gaan.

Vertrouw op jezelf en de ander

“Ja, nou…. Er is eigenlijk wel iets dat ik wil zeggen. Ja. Ik vind het erg moeilijk hoor. Daarom heb ik er ook al met Suus over gesproken, omdat ik gewoon niet goed weet hoe ik het moet brengen. Ik denk dat ik gewoon een beetje overgevoelig ben. Het ligt ook gewoon aan mij. Dat weet ik ook wel hoor. Het komt door vroeger, weet je. Maar, ik wil je toch laten weten, en ik hoop niet dat je boos wordt… Dus als je het niet erg zou vinden om me te appen als je 20 minuten later komt. Ja, ik weet het. Ik ben een controlefreak. En ik weet ook wel dat ik het los moet laten hoor. Maar, nou ja. Ik zit wel te wachten weet je. En voor jou is het misschien ook wel…” en zo nog 3 minuten door.

Voor sommige mensen is het niet gemakkelijk om zich uit te spreken. Klein leed bespreekbaar maken, maakt hen zenuwachtig. De ander die naar hen luistert voelt zich wellicht ook wat onbeholpen. Hopelijk leren mensen die zich lastig uitspreken dankzij dit artikel dat het oké is om op hun eigen grond te staan.

Rechtstreeks aan hen die op Asha lijken: je hoeft jezelf niet te verontschuldigen. En je hoeft jezelf niet kleiner, of de situatie niet groter te maken. Je mag gewoon vertellen wat je wilt in een relatie. Vertrouw op jezelf en vertrouw op de ander. Het vertrouwen verandert jullie relatie en daarmee jullie gedrag op elkaar. “Anders app de volgende keer als je later bent. Dat vind ik in ieder geval fijn.”

Enthousiast om in de relatie te investeren

Wanneer het je lukt om klein leed uit de weg te ruimen, dan zul je merken dat je meer plezier krijgt in het geven in de relatie. Het verandert jouw mokkende ‘er wordt mij altijd wel wat aangedaan’ in een vrijgevende ‘goh, ik sta zo lekker in het leven dat ik zin krijg om iets terug te doen voor anderen’. Je vertrouwen is immers gegroeid en je beeld is ook aangepast. Er is meer ruimte voor lol als leed is verminderd.

Aangezien je oogst wat je zaait, kun je jezelf vast voorstellen dat een vrijgevende bui jou uiteindelijk ook goed doet. Mensen zijn immers biologisch geëvolueerd tot ethisch samenwerken. Zoals je ook terug kunt lezen in “Nog altijd sapiens” en “Verhoeven“.

Vergeven en spreken als kip en ei

Wat komt er nu eerder; vergeven of spreken? En is het eigenlijk wel een keuze tussen deze twee? Die vragen mag je zelf beantwoorden. Je antwoord hangt waarschijnlijk af van a. de situatie voor handen, b. wie je zelf bent op dat moment en c. hoe de relatie is op het moment van klein onrecht. Soms zul je beter in staat zijn te vergeven en te zwijgen. Terwijl je op andere momenten wellicht meer de neiging tot spreken voelt.

In ieder geval is het denkbaar dat vergeven en spreken elkaar helpen. Vergeven vergroot immers het vertrouwen in jezelf, de ander en de relatie. Daardoor is het makkelijker om jezelf uit te spreken. Tegelijkertijd zorgt spreken ook voor meer vertrouwen, waardoor vergeven gemakkelijker wordt. Vergeven en spreken zijn dus als kip en ei. Wat er eerst komt is minder relevant dan het veranderen van je patroon.

Experimenteer met vergeven en spreken

Langzaamaan gewoonweg gelukkiger worden in relaties, dat gaat makkelijker als je vergeven en spreken onder de knie krijgt. Gedrag lukt je niet zomaar. Elk gedrag dat je vandaag laat zien, daar heb je al dan niet bewust op geoefend. Dat geldt ook voor de kunst van vergeven en spreken over klein onrecht. Het zal je niet in één keer lukken. Maar oefening baart gelukkig kunst.

Kijk de komende week eens naar klein leed dat je nog met je meedraagt. Wat ben je van nature geneigd om te doen? Negeer je het, vergeef je het, of spreek je het uit? Daag jezelf dan eens uit om een andere keuze te maken. Gewoon omdat je dat kunt. Je hoeft niet eens meteen te slagen. Zolang je maar oefent. Dat is waar langzaamaan gewoonweg gelukkiger leven om gaat; mogen leren van jezelf.

Psychologie helpt bij gewoonweg gelukkiger leven

Wil je meer lezen over vergeving? Over de keuze om wel of niet te spreken met dierbaren? Of over praten met je partner? De psychologen van Over Psychologie schreven het voor je uit. Mis niets en abonneer je op de nieuwsbrief van Over Psychologie.