Autisme ontmaskeren. De kracht van het omarmen van onze verborgen neurodiversiteit.

“‘Maar gevoelig zijn is niet fout. Als we het over een metaaldetector hebben, is gevoeligheid juist iets goeds. En hetzelfde geldt voor een explosievenspeurhond. Je wilt dat een goed instrument gevoelig is. Waarom is het dan verkeerd om heel goed te zijn in het ‘ruiken’ van de emotionele bommen in je omgeving?'” (Bobbi, in Price, 2025)

Devon Price pleit met “Autisme ontmaskeren” voor onvoorwaardelijke empowerment van ieder mens. Daarmee staat Price als voorvechter aan het begin van een idealistische wereld waar iedere menselijkheid bestaansrecht krijgt. Welke eerste stappen kun jíj nemen om acceptatie te vergroten van neurodiversiteit in een vooralsnóg neurotypische wereld? Opdat de wereld ooit een neuro-allen-wereld mag worden?

Wat kun jij doen voor een inclusievere wereld?

Jij waarbij ooit de diagnose autisme is gesteld door een psychiater of GZ-psycholoog. Of jij die vermoed dat je autisme hebt. Misschien heb je zelf bepaald dat je autistisch bent. Bijvoorbeeld, omdat er op dit moment in jouw leven als vrouw, trans, culturele minderheid of gemaskeerde autist onvoldoende criteria voor de diagnose autisme meetbaar zijn (Hendrickx, 2022 & Price, 2025).
Dit boek is voor jou!
Jij die jezelf omschrijft als neurodivers. Omdat je een andere (zelf)diagnose stelt uit de DSM5 (classificatie van psychische stoornissen). Of er geen enkele diagnose uit de DSM5 lijkt te passen, maar je jezelf tóch vaak een buitenstaander voelt. “… draait het bij neurodiversiteit … erom dat iemand ‘anders’ is op een manier die anderen moeilijk kunnen begrijpen of weigeren te accepteren.” (Singer in, Price, 2025).
Dit boek is voor jou!
Jij die jezelf beschrijft als neurotypisch. Misschien valt het je net als Price op dat neurodiversiteit niet enkel een medische aandoening is, maar bekeken kan worden in een sociaal model. In dat sociale model hebben we allemaal een verantwoordelijkheid in een inclusieve wereld (Jacobs e.a., 2024 & Price, 2025).
Dit boek is voor jou!

Price informeert je over mogelijke veranderingen die jij kunt initiëren, op weg naar het omarmen van (jouw) neurodiversiteit. Op weg naar een inclusieve wereld. Dit boek is inspirerend voor ons allen.

“Als Autistische* personen de planning van een evenement in handen hebben, kunnen we een omgeving scheppen die is afgestemd op onze zintuigelijke en sociale behoeften. In kleine, maskervrije subculturen die door Autistische* personen worden gecreëerd en onderhouden, vangen we een glimp op van hoe een samenleving die neurodivergentie echt accepteert, eruit zou kunnen zien. En het blijkt dat een Autisme-accepterende* wereld breed toegankelijk is voor een grote verscheidenheid aan mensen, niet alleen Autisten*. Zo’n wereld is voor iedereen veel comfortabeler.”

Neurodiversiteit diverser bekijken

In plaats van neurodiversiteit te verbergen, het bekijken als waarden

Price geeft in de inleiding, hoofdstuk 5, hoofdstuk 7 en de conclusie een hele interessante opdrachtreeks. De verschillende oefeningen zijn ontworpen door Heather R. Morgan. Door deze opdracht uit te voeren, leer je jezelf als geheel te zien door jouw belangrijkste vijf te verbinden met elkaar. Sommige kernwaarden heb je – al dan niet – dankzij of ondanks jouw neurodiversiteit ontwikkelt. Door neurodiversiteit op waarden gebaseerd te integreren, omarm je jezelf in z’n geheel, waardoor maskeren minder noodzakelijk is.

“… onze waarde hoeft niet te worden afgemeten aan ons vermogen (of onvermogen) om aan de gangbare criteria van succes te voldoen. Wat echt belangrijk is, is je richten op hoe [neuro]diversiteit je plezier, verbinding en betekenis heeft geschonken in je leven. … Dankzij mijn Autistische* hyperfocus heb ik deze vaardigheden ontwikkeld: … . Dankzij mijn speciale interesses heb ik veel over deze onderwerpen geleerd: … . Als ik niet Autistisch* was geweest, zou ik deze belangrijke mensen in mijn leven nooit hebben leren kennen: … .”

Geldt bovenstaande uitnodiging in wezen voor ons allemaal? Waar Price ‘Autistisch(e)’ gebruikt kan ik bijvoorbeeld ‘mijn kwetsbaarheid’ invullen. Dan kom ik tot interessante ontdekkingen over de door mij gecreëerde kansen. Hoe mooi als ieder mens diens eigen beperkingen/tekortkomingen/handicaps/onhandigheden/menselijkheden opnieuw met zoveel (zelf)acceptatie bekijkt. Daarmee geeft Price zijn eerste les aan alle mensen.

In plaats van neurodiversiteit als nadelig, het voordelig bekijken

Door conclusies uit wetenschappelijk onderzoek, fragmenten van interviews, interessante oefeningen gebaseerd op kernwaarden, en gepaste zelfonthulling met elkaar af te wisselen, creëert Price een nieuw beeld over autisme. De stereotype blik waarmee je misschien soms angstig of neerbuigend naar autisme keek, die went Price liefdevol af. Hij helpt je op een liefdevolle en positieve manier kijken naar autisme. Positiever kijken naar situaties, kan zorgen voor andere gevoelens en ander gedrag (Bartels, 2024 & Price, 2025).

Price heeft veel van deze vertaalslagen van nadelig naar voordelig geordend in tabellen. Bijvoorbeeld in een tabel met ‘oud etiket = kieskeurig’ naar ‘nieuw etiket = selectief, in staat onderscheid te maken’.

In een volgende tabel begint Price met: “Mensen zeiden tegen mij dat ik ______ was, maar eigenlijk ben ik ______. Ik ben trots op deze eigenschap van mijzelf omdat ______.” In verschillende kolommen geeft Price antwoord opties. Zoals “kinderachtig, nieuwsgierig, ik goed ben in het leren en me ontwikkelen.” Of “arrogant, onafhankelijk, die me helpt op te komen voor het goede”. Zodat de zin wordt: “Mensen zeiden tegen mij dat ik arrogant was, maar eigenlijk ben ik onafhankelijk. Ik ben trots op deze eigenschap van mijzelf omdat die me helpt op te komen voor het goede.”

In een gelijkwaardig dialoog is het nodig in deze taal te spreken en actief naar deze taal te luisteren. Verandering is relationeel en sociaal.

In plaats van neurodiversiteit medische, het sociaal bekijken

Autisme is een ontwikkelingsstoornis (Hendrickx, 2022 & Bartels, 2024 & Price, 2025). Informatie wordt gedetailleerd in de hersenen verwerkt en die vele prikkels gaan niet op in een samenhangend geheel. Hierdoor is autisme gedragsmatig waarneembaar.

Door maskering is het gedrag soms zeer subtiel. Tóch blijkt dat neurotypische personen opmerken dat er íets anders is, zonder dat ze dit bewust labelen als autisme. Wanneer mensen het íets niet kunnen plaatsen, dan kan het voor mensen griezelig aanvoelen. Ze kunnen hier zelfs lichamelijk koude rillingen van krijgen. Terwijl, als mensen wat ze aanvoelen kunnen duiden, als neurodiversiteit zoals bijvoorbeeld autisme, dan verdwijnt dat griezelige gevoel. Hier ligt dus een belangrijke krachtige kans van het ontmaskeren (Price, 2025).

Wij zijn allemaal verantwoordelijk om in relatie met elkaar gelijkwaardigheid te omarmen. Hiervoor is het veilige dialoog met zelfonthulling, (zelf)acceptatie, empathie, wensen en grenzen van noodzakelijk belang (Nuyts & Sels, 2017, Jacobs e.a., 2024 & Price, 2025). Net zoals gepast geven, vertrouwen en validatie relationeel bekeken kan worden, zo kan mijns inziens ook neurodiversiteit relationeel en dus sociaal bekeken worden.

Dit boek is voor ons allen

Het boek “Autisme ontmaskeren” is rijk aan allerlei informatie. De meest belangrijke informatie zoals uiteengezet in deze recensie, zet aan tot een verandering. Verandering naar gelijkwaardigheid, diversiteit en inclusiviteit. Timing en tempo zijn daarbij van belang. De activist Price zet hoog in. Misschien hoger dan in 2025 al haalbaar voor ons allen. Gelukkig mogen we van Price verschillen.

Verandering begint met een frisse blik.

Autisme ontmaskeren.
De kracht van het omarmen van onze verborgen neurodiversiteit.

Devon Price

312 bladzijden

Zelfhulpboek

Hogrefe

2025

Tijdens de studie Sociale Psychologie, raakte Devon Price (1988) verstikt in diens masker. Na jarenlang zichzelf destructief te maskeren ontdekte Price dankzij diens hyperfocus online meer over de onderwerpen transgender en autisme. Diezelfde hyperfocus bracht Price uit diens isolement en in contact met een liefdevolle gemeenschap. Hun acceptatie van zichzelf en daardoor Price, ontmaskerde hem als activist en auteur en sterkte hem in het omarmen van zijn Autisme* en de neurodiversiteit van allen.

Geraadpleegde bronnen voor “Neurodiversiteit omarmen”

Onderstaande literatuur is geraadpleegd tijdens het schrijven van deze recensie. Door op de links in deze blog te klikken, beland je op Bol, waar je jouw exemplaar kunt bestellen.

Bartels, J. (2024). Omgaan met piekeren, angst en depressie. Meer zelfacceptatie bij jongeren met autisme. Amsterdam: Hogrefe.

Hendrickx, S. (2022). Meisjes en vrouwen met autisme. Amsterdam: Hogrefe.

Jacobs, F., Teunissen, J.P., Videler, A. & Ink social design. (2024). Wensen en grenzen. In gesprek met autisme. Amsterdam: Hogrefe.

Nuyts, A. & Sels, L. (2017). Tussen mensen. Contextueel denken in relaties, familie en samenleving. Leuven: Lannoo.

Price, D. (2025). Autisme ontmaskeren. De kracht van het omarmen van onze verborgen neurodiversiteit. Amsterdam: Hogrefe.

* “In dit boek [zo schrijft Price] schrijf ik het woord ‘Autistisch’ overal met een hoofdletter, en wel om dezelfde reden als de Dovengemeenschap het woord ‘Doof’ met en hoofdletter schrijft – om aan te geven dat het een deel is van mijn identiteit waar ik trots op ben en om duidelijk te maken dat Autisten een eigen cultuur, geschiedenis en gemeenschap hebben. … Door het woord ‘Autisme’ met een hoofdletter te schrijven, geef ik aan dat Autisme een belangrijk, betekenisvol aspect is van wie we zijn en dat we ons daar niet voor hoeven te schamen.”