Kinderen ja of nee

Een keuze of een gevoel

Is dit een keuze waar jij écht bij stil hebt gestaan? Of was het een soort gegeven, een gevoel? Voor de één is het niet eens iets om echt over na te denken, dat wil je gewoon. En deze groep is best wel groot. Toch is er ook een groep voor wie deze keuze helemaal niet zo vanzelfsprekend is. En bij deze groep behoor ik ook. En zo eenvoudig is het niet altijd om tot deze groep te behoren. Vragen als ‘wanneer komen er bij jullie kinderen?’ of opmerkingen als ‘wordt het niet eens tijd, je bent ook niet meer de jongste’ hoor ik regelmatig voorbij komen. Goedbedoeld of niet, ik word niet heel blij van dit soort vragen en opmerkingen.

Toch voelt het voor mij nog als een soort taboe, een andere keuze maken dan de meeste mensen; geen ouder willen zijn. Dan moet er wel iets mis zijn toch? Met mij of met mijn partner? Wie wil er nou geen kinderen? Allerlei vooroordelen, buitensluiting en aannames liggen hier op de loer.

Toen ik mijn idee van dit blog deelde aan mijn collega Mirella, bleek dat zij een vriendin had gesproken over hetzelfde onderwerp én dat Mirella zelf ook heeft gekozen voor een kind vrij leven. Dat kon toch geen toeval zijn? We vonden het beiden spannend om zo een persoonlijk blog te schrijven, maar toch hebben we het gedaan. Ik neem je mee in mijn eigen ervaring van het geen moeder willen worden. Binnenkort kun je ook het blog lezen van Mirella.

© Beeld: Mirjam de Nijs

Het eerste vooroordeel; dan ben je vast een kinderhater.

En hier moet ikzelf heel hard om lachen en tegelijkertijd word ik er verdrietig van. De mensen die ik ken (en ik spreek ook over mezelf), die geen ouder zijn geworden, zijn de liefste tantes en ooms met een ontzettend groot hart. Ja, waar ook kinderen in passen, ook al wil je geen kinderen van jezelf. Is dat nou echt zo raar? Ik heb zelf weinig met baby’s, het vasthouden ervan, de luier verschonen. Ik vond dit bij mijn eerste nichtje erg speciaal, maar nadat er meer en meer kwamen vond ik het kroelen toch echt het leukste. Nu worden ze groter en ouder en kan ik ook spelletjes met hen spelen en zelfs al serieuze gesprekken voeren. En ja, dat vind ik het leukst.

En dan zal ik nog wat grappigs vertellen, ik ben kinder- en jeugd psycholoog van beroep. Dat is toch wel de grootste grap die je ooit hebt gehoord? Nee dus, het kan echt hand in hand. Van kinderen houden, een band opbouwen, hopen dat ze goed terecht komen, het leuk vinden om met mijn eigen nichtjes en neefje te spelen, knuffelen en daarna weer terug bij de eigen papa en mama brengen en afscheid van ze nemen om vervolgens weer met mijn eigen leven verder te gaan. Dus nee, mensen zonder kinderen zijn echt niet per definitie kinderhaters, al wordt dat wel heel snel gedacht.

Vooroordeel twee; er is vast iets mis met hen

Nog zo een vooroordeel dat er vast iets mis met ons moet zijn. ‘Ze kunnen niet zwanger worden, omdat…’ Maar weet dat de één zich geroepen voelt om de vader of moederrol op zich te nemen, maar er ook genoeg mensen zijn die dit niet zo voelen. Er is ook een grote groep die heel graag ouder had wíllen worden, maar waarbij het om welke reden dan ook niet zo mocht zijn. Is er iets mis met hen? Net zo min als dat er iets mis is met jou of mij.

Ik kies samen met mijn partner bewust om geen kinderen te willen. We hebben het hier af en toe over en blijven het er ook over hebben samen. We komen dan thuis van een kinderverjaardag, kijken elkaar aan en vragen gekscherend aan elkaar ‘wil je nog steeds geen kinderen’? Het wordt steeds meer duidelijk wat we wél willen in het leven en ook wat we niet willen. Wij vinden het heerlijk in ons huis, in een klein dorp, in de tuin werken, reizen, uit eten gaan, uitslapen en lekker ons ding doen. En is er dan iets mis met ons, omdat we geen kinderen willen? Ik denk dat het juist ontzettend veel over ons zegt. Dat we hier samen open en eerlijk over kunnen praten. En eerlijk, je moet toch best stevig in je schoenen staan om tegen de mainstream in te gaan.

Toegejuicht worden

Zoals ik al aangaf, is het namelijk niet altijd even makkelijk. Familie en vrienden, kennissen en collega’s, we komen allemaal mensen tegen die graag hun (ongevraagde) mening met ons delen. Vaak goedbedoeld, dat weten we wel, maar we zitten niet te wachten om mensen die onze keuze in twijfel trekken. Dat doen we namelijk bij anderen toch ook niet? En wat ik nu ga typen vind ik spannend, want ik wil helemaal niemand tegen de schenen schoppen. Maar er wordt aan ouders toch ook niet gevraagd of ze wel goed hebben nagedacht over de keuze om voor kinderen te gaan? Nee, zij worden vrolijk en blij toegejuicht als ze zwanger blijken te zijn.

Hoe kan het dan dat de keuze om geen kinderen te willen vaak in twijfel wordt getrokken? Waarom word ik niet toegejuicht wanneer ik zeg dat ik geen kinderen wil? Dan blijft het stil of ‘wacht maar, daar kom je nog wel op terug als je ouder bent.’ ‘Wie gaat er dan voor je zorgen als je oud bent?’ en ‘Daar ga je vast spijt van krijgen’. Allemaal vast en zeker goedbedoeld, maar wat als je dit tegen een ouder zou zeggen?

Moedergevoelens

Van jongs af aan heb ik nooit moedergevoelens gehad, hoe weet ik dat eigenlijk als ik ze nooit heb gehad? En wat zijn moedergevoelens eigenlijk? Ik schreef niet in vriendenboekjes dat ik moeder zou worden en als ik het al deed was het, omdat iedereen het deed. Ik vond en vind baby’s niet schattig, behalve mijn eigen nichtjes en neefje (sorry allemaal), maar vasthouden als een kindje nog niets kan en liever bij hun vader of moeder ligt, hoeft voor mij niet. Als ze wat ouder worden vind ik kinderen ontzettend leuk, maar ik ben elke keer weer blij als ik in mijn eigen stille huisje met onze hond en kat terug kom. Dat is waar ik wil zijn op dit moment. Rust, ruimte, gaan en staan waar we willen.

Andere invulling van het leven dan kinderen

Mijn partner en ik hebben beide de behoefte niet om voor een kindje te gaan. Dit blijven we bespreken, omdat gevoelens inderdaad kunnen veranderen, daar is niets aan gelogen. Toch wordt het voor ons steeds duidelijker. Ik heb echter een periode gehad dat ik het niet meer wist, zo duidelijk was het niet en ik raakte er zelf van in de war.

Vele vrienden en familie kregen en krijgen kinderen. Ze krijgen andere levens, het leven draait voornamelijk om de kinderen wat ontzettend logisch en heel normaal is. Voor ons voelde dit toch steeds gekker, alsof we er niet meer bij hoorden, de vreemde eend in de bijt. Er wordt voor ons gekozen dat wij niet op verjaardagen willen komen, want er zijn zoveel kinderen bij en dat vinden wij niet leuk, toch? En zeker te weten dat wij het veel leuker vinden om meer met vrienden te willen doen, dan dat er een kinderfeestje gaande is, maar nogmaals, we zijn geen kinderhaters en we snappen heel goed dat ouders het megadruk hebben.

Toch staan bij ons vriendschappen op een laag pitje en ik hoop dat wanneer de kinderen misschien wat ouder zijn we deze relaties weer wat leven in kunnen blazen. We proberen contact te houden via de app en af en toe eens af te spreken, maar die keren zijn wel minder. Het betekent ook voor mij en mijn partner dat we mogelijk opzoek moeten gaan naar andere activiteiten voor ons samen, begrip opbrengen voor vrienden en familie met kinderen.

Echte vrouwen krijgen kinderen

Ook vond ik het in die periode confronterend om alle baby reclames te zien op tv. Als je er eenmaal op gaat letten zit er in bijna elke reclame wel een kind, gaat het over zwangerschap, baby’s of gezinnen. Het ‘perfecte’ plaatje. Ik werd er geïrriteerd door, want al die mensen die geen kinderen hebben, willen of kunnen krijgen, worden er wel dagelijks mee geconfronteerd. Was ik dan toch raar?

Ik ben me toen gaan inlezen en begon met het boek Echte vrouwen krijgen kinderen. Deze titel triggerde mij natuurlijk meteen, maar direct werd deze titel verworpen. Liesbeth is zelf kinderloos en schrijft ontzettend humoristisch over het niet hebben van kinderen in onze maatschappij. Het was allemaal zo herkenbaar voor mij, waardoor ik me weer normaal ging voelen. Ik was dus niet de enige! Ik heb me daarna aangemeld bij de Facebook groep van dit boek en vond nog meer gelijkgestemden. Spuien over wat je allemaal te horen krijgt, waar je tegen aanloopt en de invulling van het leven als ouderschap er geen van is. Mijn wereld ging open én mijn gevoel klopte weer. Ik begreep het weer en mijn gevoel dat ik geen moeder wilde worden werd me weer een stuk duidelijker.

Snappen mannen het beter?

In gesprek met mijn partner bleek dat hij er helemaal niet zo een struggles mee had. Collega’s op zijn werk zeiden juist het tegenovergestelde: ‘ik snap je helemaal, als ik het over had kunnen doen, had ik ook niet voor kinderen gekozen’. Is dat taboe bij hen er niet, dat je eerlijk mag uitkomen voor spijt van je keuze als vader? Is het dan onder mannen allemaal anders?

Voor mij lijkt het wel zo te zijn, mijn partner heeft geen last van vervelende opmerkingen of meningen van anderen. Dat hoor ik van andere vrouwen ook terug, dat het bij hun partner wordt geaccepteerd. Dat laatste vind ik een hele belangrijke, acceptatie. En daar zaten voor mij dat ook de meeste struggles waar ik in mijn ‘zoektocht’ achter kwam. Het voelde voor mij alsof mijn keuze niet werd geaccepteerd en dat ík dus niet werd geaccepteerd en dat deed pijn. Ik voelde me er niet meer bij horen in vriendengroepen en bij familie. En daarom ben ik het gesprek aangegaan en dat vond ik mega spannend. Want wat als ik echt werd afgewezen?

Maar nee, het tegenovergestelde gebeurde. Na een wandeling met een goede vriendin begon ik met een kop thee over de wens om kinderen te krijgen. En dat ik deze niet had. Zij reageerde zo begripvol, zo lief en zacht. Ze begreep mijn keuze, kende ook anderen in haar omgeving die hier zo over dachten en ze liet me helemaal in mijn waarde. Ik ben haar nog steeds dankbaar. Zo kan het dus ook. En dat gaf me kracht om ook het gesprek nog eens aan te gaan met mijn ouders. Want ja, als je wil dat iemand je accepteert, dan zijn het je ouders toch?

Mijn vader was duidelijk, het is jullie eigen keuze, jullie leven, dus jullie moeten doen wat jullie willen. Mijn moeder gaf aan dat haar eerste reactie een paar jaar geleden vooral gebaseerd was op haar eigen angst. Angst dat ik niet kon meemaken wat zij met ons als kinderen had meegemaakt. Ze gunde mij de moedergevoelens die zij had gehad, maar gaf ook aan dat het mijn keuze was. En dat ze, nadat ze er wat dieper over na had gedacht, het ook wel kon begrijpen. Accepteren deden ze het allebei en dat was een grote opluchting. Het gaf mij ruimte om het gevoel weer toe te laten, zonder twijfel, mogen zijn wie ik ben, zonder kinderwens.  ”

Mijn moedergevoelens zijn geen moedergevoelens, het zijn gevoelens van zorgen voor anderen op mijn manier, mijn invulling. Ik ben blij met mijn familie, partner en vrienden, ik zorg in mijn psychologenpraktijk voor gezinnen waar ik kan en ik zorg voor mijn moestuin, mijn hond en kat. Dat is mijn ‘zorgen voor’ en daar ben ik erg blij mee.

Wat ik vooral wil meegeven is dat je iedereen in zijn waarde mag laten, wat voor keuze hij of zij ook neemt in het leven. Het zal zijn redenen hebben en daar heeft niemand wat mee te maken. Ik schrijf dit stuk vanuit mijn eigen ervaring vanuit mijn wens om bewust niet voor kinderen te gaan. Ik vul mijn leven in samen met mijn partner door te doen waar wij blij van worden. Dat wens ik iedereen toe. Laten we de verbinding blijven aangaan en elkaars keuzes accepteren.

Er is net een nieuw boek uit van iemand die ik al een tijd volg op Instagram; Nathalie de Graef van het account Al mijn vrienden hebben kinderen. Het gelijknamige boek is pas uit en ik wacht nog op de levering deze week. Heel graag schrijf ik hier binnenkort een recensie over.

Volgende week komt het artikel van mijn collega Mirella uit. Blijf Over Psychologie zeker volgen.

Meer lezen of meelezen?

• Smit, L. (2022). Echte vrouwen krijgen een kind. Amsterdam: Rainbow
• De Graef, N. (2023). Al mijn vrienden hebben kinderen. En daarom lijkt het soms alsof ik ze ook heb.
  Gent: Borgerhoff & Lamberigts
• Facebook groep: Echte vrouwen krijgen een kind