Je vriend als vreemde eend – Familieproblemen II

OefeningMirella Brok

Sjanet is verliefd, maar haar broer en schoonzus kunnen niet overweg met haar man. Dat doet Sjanet veel verdriet. Zullen ze ooit vrienden worden met haar man? TV-programma Het Familiediner komt te hulp. Botert het niet tussen je partner en je familie? Maar wil je niet in een aflevering van Het Familiediner? Dan kun je ook zelf de situatie veranderen. Met een beetje hulp van Over Psychologie leer je beter luisteren. Daar begint het mee.

© Jasper M, www.jasperskunst.com

Wél veel luisteren, maar niet andermans problemen oplossen

Hoe zorg je ervoor dat de band tussen je partner en familie verbetert? Je staat er namelijk tussenin. Dat is geen fijne positie, zo’n spagaat. Het begint met jou. Jij bent degene die beiden partijen lief hebt, goed kent, en van wie beiden partijen houden. Ga er vanuit dat het liefde en goede bedoelingen zijn die je in deze positie brengen. En neem jezelf voor om deze moeilijke situatie competent op te lossen.

Hoe doe je dat, luisteren?

Door heel veel te praten en nog meer te luisteren. Ga meermaals in gesprek met iedereen die betrokken is: je partner, je moeder, je stiefmoeder (of pleeg- of adoptiemoeder), je vader, je stiefvader, broers en zussen, opa’s, oma’s, tantes, ooms en huisvrienden. En de hele familie van je partner. Vertel de betrokken partijen dat het je menens is en dat je gaat voor verbetering:

  • Vertel daarbij wat de huidige situatie met jou doet, en hoe belangrijk het voor je is dat de situatie veranderd
  • Maak op dit punt duidelijk dat je jouw verantwoordelijkheid wilt nemen, en dat je er vanuit gaat dat alle partijen verantwoordelijkheid nemen.
  • Vraag wat de anderen van de situatie vinden. En vraag hier als het mogelijk is op door. Wat is er zo moeilijk voor de ander?
  • Stel jezelf de vraag: wat kan ik doen om beter om te gaan met de slechte band tussen je partner en je familie?
  • Vraag de ander hoe jij kan helpen, en help als je dat zelf ook een goed idee vindt. Kun of wil je niet helpen op de manier die wordt gevraagd? Geef dat dan eerlijk toe, en zoek naar een middenweg.

Let op valkuilen

Stap niet in de volgende valkuilen:

  • Bondjes maken of samenspannen tegen anderen.
  • Afspraken maken die voor jou niet goed voelen. Iets oplossen voor de ander of voor het karretje van een ander gespannen worden.

Deze valkuilen voorkom je als volgt:

  • Ga er vanuit dat de ander zelf op kan lossen wat er nodig is. Dat hoef jij niet te doen. Jij hoeft alleen maar te praten en te luisteren in dit gesprek. Zo heb je dat ook vooraf gezegd.
  • Kies geen partij, kies meerzijdige partijdigheid. Lees daarvoor ook deel 1 uit deze artikelserie: ‘Kies partij voor al je dierbaren’

Hulpbronnen

Het is niet voor niets dat je het gesprek met al die verschillende mensen aan gaat. Je bent niet alleen. Ieder gezin, en iedere situatie heeft namelijk mensen die helpen. Hulpbronnen noemt Nagy die. Dat zijn mensen die zijlings betrokken zijn en je helpen vanuit vrije wil. Bijvoorbeeld tantes die met je moeder praten, een zus die de boel redt met grapjes, een opa die heel direct is en waarvan iedereen het kan hebben.

Vaak doen die hulpbronnen dat al uit zichzelf. Je hoeft het hen niet te vragen. Het helpt wel om rond te kijken en de acties van deze mensen te zien en openlijk te waarderen. Hulpbronnen zijn ook te vinden in jezelf, bijvoorbeeld je relativeringsvermogen of humor. Of bijvoorbeeld in de natuur. Veel mensen worden rustig en meer vredelievend wanneer zij door de natuur wandelen, in de tuin werken, een bos bloemen bekijken of hun huisdieren verzorgen. (Michielsen, Mulligen van & Hermkens, 2010)

Luister nog wat meer

Wat ook helpt in de gesprekken met je familie en partner:

  • Kijk goed rond en zoek naar personen die de situatie verder helpen. Zie hoe ze helpen. En bedank hen ervoor. Wellicht kun je ze na-apen en een kwaliteit zelf eigen maken.
  • Kijk ook goed rond naar situatie waarin het wel goed gaat tussen jouw familie en je partner. Wat zorgt er voor dat het dan goed gaat? Hoe gedraag je jezelf dan? En wat helpt je daarbij?
  • Belangrijk is het om niet te oordelen. Alles dat helpt is toegestaan, al is het soms in mate. Bijvoorbeeld weglopen (lees afstand nemen) is toegestaan, zolang je terugkomt. Of bijvoorbeeld boos worden (lees grenzen stellen) is soms heel helpend. Ook als een ander boos wordt kan hieruit iets goeds komen later.
  • Hetgeen dat helpt, helpt het je soms van de regen in de drup? Dan is het van belang te zien wat het keerpunt is.
  • Ook hulpverleners kunnen je helpen in deze zoektocht. Zoek vooral naar contextueel hulpverleners. Zij zijn gewend aan het werken met familierelaties en maken ook gebruik van de stappen in deze oefening zoals het aangaan van het gesprek en onderzoeken van de hulpbronnen. Kijk hiervoor bijvoorbeeld de website van hun beroepsvereniging. Een paar sessies kunnen al genoeg zijn.

Soms lijkt dat wat goed is voor jouw relatie met je familie, slecht voor de relatie met je partner. Lastig!

Hoe zit dat?

De contextuele psychologie gaat uit van jouw kracht om jouw relaties goed te houden. Al je relaties. Hoe tegenstrijdig dat soms ook lijkt, want soms lijkt wat goed is voor de relatie met je familie, niet goed te zijn voor de relatie met je partner. Dan kan een goede middenweg een hele puzzel zijn.

Bij contextuele psychologie spreken we onder andere over competenties, dat wil zeggen: vaardigheden. Om bijvoorbeeld een betrokken dialoog aan te gaan. Daar zijn vaardigheden als meerzijdige betrokkenheid, het aannemen van een helicopterview en emotieregulatie voor nodig. Dat betekent niet snel van slag raken als er emoties zijn. En kijken naar wat er goed is aan de situatie en de emoties.

Hoe heb jij onlangs een conflict tussen mensen opgelost? Geef je reactie hieronder.

Meer luisteren?

Wil je meer en specifieke tips over het verbeteren van relaties tussen jullie, jouw en zijn familie? Lees dan ook eens de artikelen “Praten met je partner“, “Balans in je relaties brengen“, “Familie en schoonfamilie” van Over Psychologie. Bestel een van de boeken hieronder door op de links te klikken. Of raak geïnspireerd door de inzichtkaarten over familierelaties.

Bronnen