“Je laat de klik of opmerkingen aan je voorbij gaan. Dus dat bestaat niet. Je ontkent het voor de ander.” Max valt op vrouwen en is goede vrienden met Marieke. Kan dat samengaan? Ik interview hem over zijn ervaring met zijn platonische vriendschap.
Tijdens hun studie religiewetenschappen zaten Max en Marieke bij elkaar in de klas. Max: “We werden pas later close”. Naast religiewetenschappen studeerde Max ook psychologie. Hij werkt met gehandicapte mensen, sport en speelt gitaar. Ook heeft hij een drukke vriendengroep met zowel mannen als vrouwen.
Vriendschappen kiest hij niet uit, aldus Max. Die zijn gewoon ontstaan. Max: “Elkaar treffen is volstrekt toevallig en wat je bindt is wat je samen creëert. Je sluit vriendschap niet zozeer met mensen die je aardig vindt. (…) Vriendschap heb je niet geschapen, je constateert wat er is.”
Allereerst ben ik nieuwsgierig naar de verschillen tussen vriendschap met mannen en vrouwen. Hoe is dat voor Max? “Je merkt dat iemand met een andere sekse met andere onderwerpen bezig is, een andere manier van communiceren, zij willen je ziel raken. En mannen bewaren een grotere afstand… vrouwen praten op een niveau waarbij je sneller het idee hebt van onbekend terrein.”
Een vrouw blijft toch de vijand
Ja, vrouwen zijn voor mannen mysterieuze wezens. Hoe meer ik Max bevraag, hoe meer ik denk te begrijpen dat het voor hem gaat om een verschil tussen twee werelden. De bekende vergelijking tussen Mars en Venus schiet door mijn hoofd.
Max: “Een vrouw blijft toch de vijand. De vrouwelijkheid ten opzichte van de mannelijkheid, is een vijandig ding. Moeilijk in de filosofische zin van het woord, je bevestigt elkaar, het werkt op elkaar in, dus het doet elkaar pijn. Dat is het interessante. Je kunt vriendschap sluiten met de vijand.”
Lastig hoor, zo tegengesteld zijn. Volgens Max is die tegenstelling tussen mannen en vrouwen er altijd, in wat voor relatie dan ook. Zodra er iemand van het andere geslacht in je buurt is, word je herinnerd en geconfronteerd met je eigen geslacht, of in de woorden van Max ‘sekse’. “Als ik met mannen ben, dan ben ik gewoon een vriend. Maar met vrouwen, het feit dat ik haar al een vrouw noem, maakt dat er sekse is. Dus dat maakt mij een man. Sekse maakt de vriendschap wat… interessanter.”
Max spreekt me plotseling direct aan: “Dus dat jij jouw sekse hebt en ik de mijne, betekent dat er nu seks(e) is tussen ons…” Ik begin het opeens wat warm te krijgen.
Platonische vriendschap
Nadat ik het woord ‘platonisch’ noem, legt Max uit wat de term ‘platonische vriendschap’ (oorspronkelijk) betekende: “Je hebt het onderlichaam, waaronder je seksdeel, dan de borst en ten derde het hoofd. Het volk ‘denkt’ met de onderkant (begeerte), de soldaten met de borst (moed, dapperheid), de filosofen met het hoofd. Zij aanschouwen de wereld in abstracte zin. Dus als je het hebt over platonische vriendschap, dan heb je het over vriendschap die zich alleen maar in het hoofd afspeelt. En dat je niet bezig bent met elkaars lichaam.”
Max: “Feitelijk is niemand monogaam, iedereen doet het met iedereen, maar het fysiek tot uitdrukking brengen, het tot uitdrukking brengen met lichamen, het consumeren van, dat doe je niet met iedereen.”
What happens, happens
Hoe zorgt hij ervoor dat het verschil tussen man en vrouw niet zodanig belangrijk wordt, dat het seksuele spanning meebrengt?
“What happens, happens. Het voordeel is dat ik al jaren vrijgezel ben dan, dus ik hoef daar ook niet op te letten. Het zou anders zijn als je je verbindt met iemand. Dan zou ik moeten opletten dat je dingen doet.”
Hoe dan? Max: “Bijvoorbeeld doordat je subjectieve toespelingen, niet begrijpt. Je laat de klik of opmerkingen aan je voorbij gaan. Dus dat bestaat niet. Je ontkent het voor de ander.”
De les die ik hieruit leer is de volgende. Stel je hebt een vriendschap met iemand van de andere sekse, zorg er dan voor dat je niet ingaat op subtiele en subjectieve toespelingen die over seks gaan. Een manier om dat te doen is ontkennen of negeren. Bedankt voor je tip Max! Ik doe net alsof dit interview alleen heel erg over de verschillen tussen mannen en vrouwen ging.
Dit artikel is onderdeel van de serie ‘Platonische vriendschappen’ op Over Psychologie. Lees ook ‘Vrienden hebben geen seks‘ & ‘Vrienden praten over seks‘ & ‘Platonische hoofd- of troostprijs‘
De naam van de geïnterviewde en de genoemde personen zijn gefingeerd vanwege privacyredenen.
