Vrijwilligers van Stichting Wezenlijk onderzochten creatief onderwijs
“We moesten beelden in de stad bekijken, een verhaal daarbij bedenken en dan dat verhaal uitwerken. Vervolgens maakten wij maskers bij dat verhaal. Die maskers gingen we dan ook nog schilderen, plakken … van alles. Hierover moesten we een toneelstuk schrijven met een soundtrack erbij. Vervolgens speelden we het uit, zonder te praten. Dus zo’n beetje alle kunstvormen kwamen aan bod in dit creatief onderwijs. En daarna speelden we hetzelfde verhaal, zonder masker, maar met woorden. Dan vertelde je gewoon in je eigen taal. Daarna bespraken we het verschil.”
Dankzij het Project Erasmus Plus onderzochten vrijwilligers van Stichting Wezenlijk creatief onderwijs en kunstzinnige vorming in Europa. In de masterclass “Leadership in Education” in Malaga leerden zij over het inzetten van cultuur en kunst tijdens het leren. Bij praktijkgerichte lessen “Art as Therapy” in Florence, leerden zij uiteenlopende kunstvormen toepassen. Daardoor leerden zij dat het gebruik van kunstvormen het spreken over persoonlijke kwesties vergemakkelijkt.
Allerlei manieren om creatief te leren
Ivonne van de Sanden, psycholoog, studentcoach en trainer vertelt namens Stichting Wezenlijk: “In Malaga ontmoetten we een heel bevlogen docent. Hij had allerlei manieren gevonden om iedereen te betrekken bij onderwijs en dat mensen uit verschillende culturen het snapt. … Wat hij inzette was vooral kunst. Hij was heel creatief en zetten allerlei kunstvormen en culturele tradities in. Zoals bijvoorbeeld muziek, dans en eten. Eten en het bereiden van eten koppelde hij aan allerlei stappen in een leerproces.”
Dankzij deze inspirerende masterclass heeft Stichting Wezenlijk hun toolbox voor trainingen en individuele coaching verder uit kunnen breiden. Het belang van intercultureel werken werd nóg verder aangescherpt, dankzij deze bezielde docent.
© Ivonne van de Sanden en Stichting Wezenlijk
Na het opdoen van kennis over allerlei creatieve methodes die ingezet kunnen worden in het onderwijs, was het tijd om als kunstenaar aan de slag te gaan. “Vanuit het idee van de cursusleidster: Je kan dit pas toe gaan passen als je het eerst zelf ondergaan hebt.”
Uit het hoofd, in de klei
Wat de vrijwilligers van Stichting Wezenlijk daar leerden, was het belang om van een afstand te kijken naar jezelf. Kunst en kunstenaar zijn, geeft die benodigde afstand tot jezelf. “Dat is eigenlijk wat kunst doet, je gaat er een beetje boven hangen. Terwijl je toch met jezelf en je emotionele vraag bezig bent.” Na reflectie komt een mens tot andere inzichten.
Daarnaast is kunst scheppen en het kunstenaarschap vooral ook leuk. Bijna meditatief: “Als je heel erg aan het praten bent over iets wat je belemmert dan zit je heel erg in je hoofd. Doordat je creatief bezig bent, wordt dat hoofd een soort van uitgeschakeld. Je komt in een andere mindset en je bent bezig met je handen, waardoor iets ontstaat. Dat creatief product vertelt jou wat belangrijk is.”
Het recht op kunst en kunstenaarschap
Alle kunst kan zo mooi ingezet worden in het onderwijs, bij iedereen. Kunst vormt inclusie. En kunst geeft de mensenrechten van samen leren en samen spelen. Zo ontstaat er een andere verhouding tot jezelf, emotionele vraagstukken en psychologische groei.
“Kunst is best zo van … Kunst en Kunstenaar … Maar iedereen is kunstenaar en iedereen kan iets en iedereen zou hiermee aan de slag kunnen gaan. Want het brengt je zoveel!”
De podcast over creatief onderwijs
Ben je nieuwsgierig naar het interview dat OverPsychologie afnam met Ivonne van de Sanden? Luister dan naar “Op inspiratiereis met Stichting Wezenlijk“.
