Natuurlijk dialoog

InformatiefMirella Brok

Het contextuele dialoog aangaan

“Ik zie tuinieren als een voortdurende herhaling in telkens nieuwe vormen; ik doe iets en dan draagt de natuur haar steentje bij. Vervolgens reageer ik daarop, en zo gaat het verder, eigenlijk net als in een gesprek (red. of dialoog).” Uit ‘Tuinieren voor je geest‘ van Sue Stuart-Smith

Metaforen helpen je bij meer inzicht in jouw complexe leven. Wanneer je tuiniert groeit niet enkel je tuintje weelderig, jijzelf kan ook tot bloei komen. In de tuingrond, tijdens de cyclische seizoenen en de wederkerige samenwerking in de natuur vind je geweldige metaforen in eigen achtertuin.

Sinds 16 september 2022 lees je aan het begin van ieder nieuw seizoen een nieuwe tuingerelateerde metafoor die jouw persoonlijke groei stimuleert. Dit artikel gaat over het natuurlijke dialoog tussen levende entiteiten.

In natuurlijk dialoog met je tuin?

Zouden ze daar bij OverPsychologie een psychose ervaren? Een tuin kan toch niet spreken?

Het dialoog in dit artikel gaat niet over het uitwisselen van woorden. Dialoog als synoniem voor een open, eerlijk en transparant gesprek. Nee, in dit artikel duik ik in het cóntextuele dialoog. Volgens de grondleggers Nagy en Krasner (1994) is het contextuele dialoog, een ethische dialoog dat zorgzaam gedrag uitwisselt in een wederkerige betrokkenheid van zichtbaar helpend gedrag in de relatie.

Hoewel het contextuele dialoog heel natuurlijk verloopt in relaties, is dit type dialoog niet altijd zichtbaar, niet altijd hoorbaar. Het dialoog kan gehuld zijn in mist en mystiek. Dit komt doordat het contextuele dialoog zich bevind in een werkelijkheid die steeds verandert (Nagy & Krasner, 1996; Michielsen, e.d., 2010). Vandaar dat dit artikel het uitlegt aan de hand van de tuinmetafoor.

“Een relatie opbouwen met de plek als geheel, met zijn klimaat, zijn grond en de planten die er groeien. Dit is een (red. steeds veranderende) werkelijkheid waarmee je zult moeten worstelen, en terwijl je daarmee bezig hebt zul je vrijwel zeker bepaalde dromen moeten laten varen.” (Stuart-Smith, 2020).

Een natuurlijk dialoog in een wederkerige samenwerking
© Vincent Hofman

Doen wat gedaan hoort te worden

Op een organische wijze gewoon doen wat er gedaan moet worden. Zoals de den zijn dennenappeltjes laat vallen op een met naalden bezaaide bosgrond. Zodat een klein paddenstoeltje een plek heeft om te ontkiemen. Zo natuurlijk doet de natuur gewoon wat gedaan hoort te worden. Omdat evolutie en biologie bij toeval afstemde.

Ik knip een paar takjes munt weg, omdat ik hier thee van trek voor mijzelf en een kan met water meer smaak geef voor mijn zus die op bezoek kom. We zijn dorstig van het kletsen. Tegelijkertijd snoei ik de munt naast mijn deur. Wanneer het later die middag de temperatuur daalt, raap ik wat dode takjes van het grasveld op. Ik overhandig ze aan mij lief, zodat hij ze op als aanmaakhoutjes aan kan steken. Het gras krijgt ruimte om verder te groeien. Morgen zal ik het looppad maaien en het maaisel op de composthoop gooien. Terwijl ik dat beslis, geef ik het water dat niet helemaal opgedronken is door mij zus, aan de appelboom in de pot. Ik snoei nog even een takje weg, dat ik wat minder mooi vind en versnipper deze in stukjes in de pot.

De zorg in de tuin verloopt natuurlijk met de zorg aan mijn geliefden en mijzelf. “Tijdens dat gesprek wordt niet gefluisterd, geschreeuwd of op welke manier dan ook gesproken, maar toch bevat deze voortdurende uitwisseling een vertraagde, maar wel aanhoudende dialoog.” (Stuart-Smith, 2020).

In het contextuele dialoog betekent doen wat er gedaan hoort te worden. Je laat het rechtvaardigen van je eigen gedrag los. Om in plaats daarvan te zien wat je daadwerkelijk deed voor de relatie en verantwoordelijkheid neemt voor jouw zorg voor de relatie (Van der Meiden, 2019). Hoewel je jouw eigen mogelijkheden niet overvraagt, bekijk je hoe je eerlijk en natuurlijk investeert in de relatie (Nagy & Krasner, 1996).

Rechtvaardig geven

De takjes van de druivenstruik die ik dief, die gooi ik aan de wortel van de plant. Samen met de kalk. Wat ik snoei in de tuin gooi ik bij de plant of op de composthoop. Er is niet genoeg compost voor de hele tuin. Dit jaar probeer ik de rozen te verwennen met genoeg compost. Misschien dat dit de luizenplaag van vorige jaar voorkomt. De rozen lijken het meer nodig te hebben dan de vetplantjes, die doen zichzelf meestal wel. Meteen de wilgenkatjes wat water geven vanavond. Die lijkt het nodig te hebben, vertellen de slappe blaadjes mij.

“Ik moet toegeven dat ik soms nogal stilletjes ben en traag reageer, dus het is maar goed dat we planten hebben die wel een beetje verwaarlozing kunnen verdragen. En als je toch een tijdje weggaat, is het allemaal des te intrigerender na je terugkeer. Het is net alsof je te horen krijgt wat er in je afwezigheid allemaal gebeurd is.” (Stuart-Smith, 2020).

In het contextuele dialoog geef je gepast door rekening te houden met de balans in de relatie en de mensen in de relatie. Geven naar ratio. Wie is de ander voor jou? Wat belief jij te ontvangen? Hoeveel heb je in jou om te geven? Op die manier geef je rechtvaardig (Nagy & Krasner, 1996; Michielsen, e.d., 2010, en Brok, 2024).

Jij reageert, ik reageer en wij reageren natuurlijk natuurlijk

Ik snoei uitgebloeide roosjes uit de struik. Hopelijk bevordert dit de bloei van nieuwe knoppen. Wat betreft de kleurenpracht van bloemen ben ik een rupsje nooit genoeg. Ik ben benieuwd wat de rozen zullen doen…

“Behalve de juiste omstandigheden scheppen voor de groei, is er eigenlijk niet veel wat een tuinier kan doen. Al het andere hangt af van de levenskracht van de planten, die op hun eigen tijd en hun eigen manier zullen gaan groeien.” (Stuart-Smith, 2020).

In het contextuele dialoog is geven en nemen een natuurlijk proces. Het bestaan van een relatie impliceert dat er op een natuurlijke wijze wederkerig gedrag uitgewisseld wordt. Tegelijkertijd erkennen Nagy en Krasner (1994) het natuurlijke aspect van verschillen. Met hulp van het begrip ‘onderlinge belangentegenstellingen’ moedigen ze je aan het verschil te herkennen tussen tegenstellingen die oplosbaar zijn en tegenstellingen die om acceptatie vragen.

Dat kan mooi met een contextueel dialoog dat jou een andere grond geeft, dan jouw dierbaren. Je als het ware afbakent van anderen, terwijl je in relatie blijft met de ander (Buber, 1923; Nagy & Krasner, 1996; Michielsen, e.d., 2010; Nuyts & Sels, 2017).

Wij een beetje meer dan jij en ik

De roos mag groeien, als roos, in dezelfde tuin als het vetplantje. Met evenveel pracht, waarde en nut voor onze mooie aarde. Jij mag groeien, als jezelf, in dezelfde relatie als de ander. Met evenveel pracht, waarde en nut voor het mooie systeem. De ander mag groeien, als zichzelf, in relatie met jou, met dezelfde pracht en praal, en een gelijkwaardige bijdrage aan het mooie geheel. Meer dan de som der delen.

“Er bestaat geen Ik op zichzelf.” (Buber, 1923.)

Nog meer natuurlijk dialoog

Krijg je geen genoeg van de serie psychologisch tuinieren? Lees dan onze eerdere artikelen in ons archief. Mis ook de toekomstige artikelen niet en abonneer je op onze nieuwsbrief, zodat je wekelijks geïnformeerd wordt van onze nieuwste artikelen en podcasts.

Hieronder vind je een overzicht van de gebruikte literatuur bij het schrijven van dit artikel. Als je klikt op één van de links, dan kom je vanzelf bij Bol uit. Koop je daar je eigen exemplaar, dan steun je via deze affiliatie links onze gratis site: OverPsychologie.nl. Alvast hartelijk dank voor deze natuurlijke reactie.