Het Gij-Gij dialoog

“Wat vind jij dat ik moet doen? Moet ik het wel of niet uitspreken? En hoe begin ik dat gesprek dan?”, vraagt mijn vriendin me. Ik voel mee met haar wanhopige zoektocht naar een antwoord. “Tja”, is het enige dat ik er met al mijn wijsheid op kan zeggen. Want het antwoord, zit volgens mij echt in haarzelf.

Haar opengesperde ogen die zonder te knipperen op mij gericht blijven, doen mij vermoeden dat zij nog niet weet dat het antwoord in haar ligt. De filosoof Socrates geloofde echter hardnekkig dat antwoorden toch écht bij de vraagsteller liggen. Als de vraagsteller daar een blinde vlek voor had, dan hielp Socrates met zoeken. In Socrates op sneakers (houd je vast, door te drukken op de link kom je bij Bol.com uit) lees je meer over Socrates filosofie en zijn kunst van vragen stellen.

Ter ere van mijn vriendin, jou en mijzelf die bij tijd en wijlen niet zeker weten of ze iets wel of niet moeten uitspreken, schreef ik een vijf stappen op Over Psychologie. Met dit stappenplan onderzoek je of je in een specifieke relatie, dit specifieke onderwerp wel of niet aan wilt snijden. En hoe je dat dan aanpakt als je het doet.

© Jasper M, www.jasperskunst.com

Vijf stappen om tot een betrokken dialoog te komen

Hoe inspireren psychologie en filosofie jou tot stilstaan voordat je een gesprek aangaat of afslaat? De weg bestaat uit vijf stappen.

• Eerste stap: Kom tot jezelf
• Tweede stap: Overzie je eigen verlangens binnen de relatie
• Derde stap, keuze a, waar dit artikel over gaat: Maak een begin met het dialoog
• Derde stap, keuze b: En/of parkeer het dialoog, voorlopig
• Vierde stap: Ontmoet jezelf weer

Stap drie: Maak een begin met het dialoog

In de eerdere artikelen maakte je al kennis met de denker Büber van het boek ‘Ik en gij‘. Ook jouw begin van het dialoog, begint bij Büber. Voordat je jouw eerste woorden hardop uitspreekt aan de ander, visualiseer je nog even de grondbeginselen van Büber.

Kijk: ik zit hier. Met mijn gedachten, gevoelens, emoties, ervaringen en lichaam. Ik eindig bij mijn huid en de persoonlijke ruimte om mij heen. Dan is er lucht. Misschien een tafel, of een bankstel, een kopje thee of een vaas met bloemen. Daarachter, helemaal daar, daar begint de persoonlijke ruimte van de ander, en diens grens van huid. Daar in dat lichaam huizen andere gedachten en ervaringen. Wij zijn verschillend en dat is oké. We mogen verschillend zijn in onze relatie.

Wanneer je het dialoog dan verstaanbaar voor de ander maakt. Vertel dan eens: Wanneer … dan denk ik … en voel ik … , soms doe ik dan onbedoeld …. Wat ik eigenlijk zo graag zou willen is …. Mag ik je daar meer over vertellen?

Na jouw vraag, ligt de bal bij de ander. Dat voelt soms onwijs spannend. Gaat de ander de bal aan je terugspelen, rent ie ermee naar het andere doel voor eigen gewin, of speelt de ander op jou in plaats van de bal. Dat is niet altijd te voorspellen.

Als je geluk hebt en de ander staat op dit moment open voor je, spreek dan door zoals hierboven beschreven. Heb je wat minder geluk en staat de ander vooral open om jóu eens wat te vertellen!? Doe dan de visualisatie van jou en de ander nog eens.

Ik zit hier en ik haal adem. Mijn buik gaat op en neer. Zo steunt mijn adem mij. De ander zit daar. Die ervaart blijkbaar iets anders dan ik. Dat voelt misschien onprettig. Daar kan ik doorheen ademen.

• Kies ik ervoor om nu te luisteren naar de ander?
• Wil ik doorspreken?
• Of stop ik het dialoog?

Ik ben vrij om die keuze te maken binnen deze relatie. De ander is dat ook.

De ander kan zo redenen hebben om het dialoog niet aan te gaan. Dat kan erg frustrerend zijn voor jou en jullie relatie. Vooral omdat jij tot en met stap 3a bent geraakt. Herinner je dat de ander recht heeft om ‘nee’ te zeggen. Tegelijkertijd heb jij ook recht om ‘ja’ te zeggen tegen het dialoog. Beslis daarom of je het dialoog tóch probeert door te zetten.

Je kunt ook het dialoog voor nu even staken. Zo spaar je jouw adem voor dovemansoren. Hoe je dat doet met respect naar jezelf en de ander? Dat is stap 3b. Hierover lees je binnenkort meer, in het vervolg van deze serie. Mis de overige delen van deze reeks niet en schrijf je daarvoor in op onze nieuwsbrief.

Verdiep je in het dialoog door te lezen

Een mooi dialoog voeren is een hele kunst. Gelukkig kunnen we kunstenaars worden door veel te oefenen. We kunnen ook afkijken bij grootmeesters. Gelukkig delen vele dialoog grootmeesters hun kunstenaarschap. Lees bijvoorbeeld “Jij als kunstenaar en kunstwerk” op Over Psychologie.

Dit artikel ‘Het Gij-Gij dialoog’ is verrijkt met gedachten en schrijfsels van andere psychologen, kunstenaars en filosofen. Door op de links in dit artikel te klikken kom je vanzelf bij Bol.com zodat je ze gemakkelijk aan kunt schaffen. Welke van deze drie heeft je interesse?

• Brok, M.P.W. (2024). Lief, ik heb je (n)iets meer te melden. Hoe we relatieproblemen oplossen. Den Haag/Leuven: Acco Uitgeverij.
• Büber, M. (1959). Ik en gij. Utrecht: erven J. Bijleveld
• Kleinlugtenbelt, D. (2011). Levenskunst. Bevriend raken met jezelf en de ander. Budel: Uitgeverij Damon
• Wiss, E. (2020). Socrates op sneakers. Filosofische gids voor het stellen van goede vragen. Amsterdam: Ambo Anthos