Diepdiepblauw – Nikki Dekker
“Ik blijf maar op zoek naar metaforen, symbolen en beelden die richting geven aan wat er allemaal gebeurt. Een structuur om een kloppend verhaal te maken van wat me is overkomen, zodat ik daarin kan leven.”
En ook…
Op de flaptekst van Diepdiepblauw lees je dat Nikki Dekker een rijke essayistische roman schreef over verlangen naar onbekende plekken en levens. Wat kun je jezelf daarbij voorstellen? Nou, je leest een paar regels over een kwetsbare herinnering van hoofdpersoon X. Daaronder staat een goed beschreven wistjedatje over een zeedier. Of over Nederlandse popcultuur uit de jaren 90, dat komt ook voor. Dan volgt er weer een herinnering van persoon X. Deze keer een beschamende. Waarna er weer nieuwe informatie volgt over een kwal die achteruit kan leven. Zo volgen verschillende opzichzelfstaande observaties elkaar op.
En ook…
Er bestaan veel overeenkomsten tussen die esthetisch opgesomde fragmenten. Toch kauwt Dekker de verbanden niet voor. Conclusies trekken laat ze aan jou, de lezer over. Een bijzonder knappe prestatie een beetje minder kundig na doen, is volgens sommigen een manier om respect te tonen. En daarom lees je hieronder een essayistische recensie over een menselijke ervaring: jezelf herkennen als buitenvinnetje.
En ook…
© Diepdiepblauw
Wist je dat palingen zulke autonome dieren zijn dat wetenschappers moeite hebben om ze te onderzoeken? De individuele data die de onderzoekers vinden wijkt teveel van elkaar af. Hierdoor kunnen ze geen lijn ontdekken in paringsrituelen of verouderingsproces. Iedere paling lijkt een eigen paling te zijn, zo vertel ik enthousiast aan mijn partner. Hoe weet jij dat nu weer? vraagt mijn partner terecht wantrouwend tegenover mijn kennis van zeedieren. Ik houd mijn exemplaar Diepdiepblauw omhoog waarin ik ons hele kampeerweekend al lees en met een rode pen passages aanstreep. O, is het een leuk boek ja? reageert mijn lief op mijn enthousiasme. Leuk. Nee, ‘leuk’ daarmee omschrijf ik mijn leeservaring niet. Kom nou ‘leuk’. Ik glimlach ervan en geef hem een luchtkusje.
En ook…
“We delen onze meercelligheid met kwallen, ons lichaamsbouwplan met wormen, onze schedel met vissen, onze handen en voeten met salamanders, onze oren met bevers. We staan niet boven andere dieren, maar tussen ze in”, zo observeert persoon X. Als lezer vind je ook overeenkomsten tussen relationeel gedrag van de hoofdpersoon en palingen, platvissen en poetslipvissen. Zo leer je dat het diep in de zee ook een mensenboel kan zijn. Dat het op de aarde diepdiepblauw kan zijn. Blauw, volgens Regina Spektor de meest menselijke kleur en de kleur van de aarde als je deze van heel heel ver weg bekijkt.
En ook…
Weet je wat poetslipvissen en liefdesverslaafden met elkaar gemeen hebben? Klinkt als het begin van een flauw grapje, niet? Voor hoofdpersoon X is het geen mopje. Ze is grootgebracht met een popcultuur waarin zij wacht op een rampgeval voor wie ze een bandje met zelf uitgekozen muziek mág maken. Zij neemt pas later in haar liefdesleven het besluit: “ik laat me door niemand meer vertellen wat liefde zogenaamd allemaal wel niet kan doen.” Wanneer persoon x dat begrijpt, mag ze door naar level zilver aal.
Diepdiepblauw, een prachtige school
die door zee en over land voert
“Wat ik daadwerkelijk dacht, was: achter elk van die ramen zit ten minste één ander mens, dat allerlei ingewikkelde gevoelens heeft, …, en ik weet niks van al die levens, ze gaan gewoon aan me voorbij, alsof ze nooit hebben bestaan. Terwijl het licht brandt.”
En ook…
Is niets menselijks je vreemd? Dan voel je jezelf vast soms een buitenvinnetje dat stagneert in het level van de gele aal. Dein in dat geval gewillig mee op de golven van Diepdiepblauw. “Er liggen maar twee regels ten grondslag aan de choreografie: blijf in de buurt van je buur, en voorkom botsingen met je buur.” Diepdiepblauw is de omgeving voor een prachtige school van 296 pagina’s die door zee en over land voert.
En ook…
Wist je, lief, dat een paling eerst een glasaal is, en dat hij dan via allerlei andere kleuren naar een zilver aal kán ontwikkelen, maar soms ook een gele aal blijft? Dan groeit de paling niet uit tot een volledig ontwikkelde paling, begrijp je wel. Nee, dat wist mijn lief niet. Na dit wistjedatje begrijpt hij het echter nog steeds niet. Misschien moet hij ook eens Diepdiepblauw lezen. Dan snapt hij de grapjes van deze recensie over kleuren levels. Maar misschien moet hij het ook niet lezen. Hij mag gewoon anders zijn dan ik.
Nikki Dekker
296 bladzijden
Essayistische roman
De bezige bij
2022
Nikki Dekker (1989) deelt verhalen. Zij deelt ze hardop op de radio en podcasts. Veel vaker nog schrijft ze essays, gedichten, teksten en nu ook een boek.
