Een overzichtelijk innerlijk dialoog voeren met jezelf
In ons spreken is het niet ongewoon om over onszelf te praten alsof we bestaan uit meerdere delen. Dat doen we in ons innerlijk dialoog en in gesprekken met anderen. Mensen spreken dan bijvoorbeeld over hun ratio aan de ene en hun gevoel aan de andere kant. Sommigen spreken over hoe ze in verschillende rollen ook verschillende ikken zijn. Anderen maken een onderscheid tussen zichzelf nu en vroeger. En dan hebben we het nog niet over allerlei emoties die passeren en die we als aparte stukken van onszelf kunnen benoemen.
Het is maar goed ook dat we op deze manier spreken. Want een gestructureerd innerlijk dialoog met verschillende delen is een mooi middel om rust te ervaren. Wil jij ook leren om te spreken over en met verschillende gedachten, gevoelens, ikkes, en andere delen? Leer dan om een goede gesprekspartner voor jezelf te zijn.
Een gestructureerd innerlijk dialoog
Over Psychologie geeft je hieronder verschillende oefeningen om beter met verschillende aspecten van jezelf in gesprek te gaan. Door dat gesprek houd je meer overzicht en dat voelt voor veel mensen plezierig aan.
Je leert onder meer om verhalen op te halen en deze in detail te bekijken. Daarbij leer je om een betrokken gesprekspartner te zijn die jou en jouw aspecten accepteert. Ten slotte leer je om deze technieken toe te passen wanneer het nodig is.
Ontmoet jouw zelven in de verhalen die je jezelf vertelt
Op dit moment ben je X jaar oud. Ooit was je jonger en ooit zul je ouder zijn. Je kunt met verschillende vroegere zelven en toekomstige zelven spreken. Leahy spoort mensen die overspoeld raken door emoties aan om te onderzoeken hoe emoties vroeger waren en in de toekomst wellicht zijn.
- Denk terug aan een belangrijke gebeurtenis van één jaar geleden. Schets jezelf een beeld. Laat de jij van één jaar geleden vertellen aan de jij van vandaag wat je toen voelde.
- Ga in gedachten terug naar de eerste keer dat je verliefd was. Kijk samen, je verliefde zelf van toen en je ouder geworden zelf van nu, naar deze film. Geef samen commentaar op die film.
- Haal een belangrijke herinnering op uit je schooltijd. Laat het kind of de puber in jou dit verhaal ophalen.
- Stel jezelf voor wat jouw toekomstige zelf aan liefdevolle feedback voor je heeft over jouw leven nu.
Schrijven is ook een innerlijk dialoog
Ook Korrelboom haalt graag herinneringen op bij andere zelven. Hij doet dat vooral met mensen die hun zelfbeeld willen verbeteren. Korrelboom gaat specifiek opzoek naar voorbeelden in je leven die een negatief zelfbeeld tegenspreken en een positief zelfbeeld stimuleren. Hij nodigt je uit om deze voorbeelden zo levendig mogelijk te maken.
“Waar en met wie was u; wat gebeurde er; op welke momenten kwam uw positieve eigenschap naar voren; waar merkte u dat aan? De verhaaltjes hoeven niet heel lang te zijn en ze hoeven evenmin mooi of foutloos te zijn geschreven.” En Korrelboom heeft nog een tweede inspirerend idee. “U kunt zich daarbij voorstellen dat u een advocaat bent van uw zelfbeeld.”
Verhaaltjes schrijven is een mooie manier om in gesprek te gaan met jezelf, met je helden, en met je spoken. Wist je trouwens dat schrijven over vervelende ervaringen meetbare veranderingen teweeg kan brengen in je lichamelijke en psychische gezondheid (Brown, 2012)? Zelfs al doe je dit slechts drie keer een kwartiertje per ervaring.
Je bent een gesprekspartner voor iedereen, dus ook jezelf
Hulpboeken over communicatie leren ons om een betere gesprekspartner te worden voor onze partner, vrienden, familieleden en collega’s. Die betrokken, open, steunende en nieuwsgierige gesprekspartner kun je uiteraard ook voor jezelf zijn.
“Steun geven betekent dat je iemands emotionele ervaring herkent … dat die emotie er mag zijn … dat je begrijpt wat het effect van de situatie op de persoon is.” (Hutsebaut e.d., 2021) Niets menselijks is ons vreemd en dus ook onze emoties en onze oordelen over onze emoties niet. Wanneer je in gesprek bent met jezelf, dan word je soms geconfronteerd met je menselijkheid. Wees in die gevallen lief en geduldig voor jezelf zoals goede gesprekspartners dat doen.
Betrokken gesprekspartner maken ook gebruik van hun nieuwsgierigheid en speelsheid. “Vanaf dat moment kun je vragen, met als doel op onderzoek uit te gaan in het hoofd van de ander: wat denkt diegene allemaal? Welke oordelen, aannames zitten er in zijn hoofd, zonder dat hij het weet? Speel ermee, onderzoek en ontdek. En heb er vooral plezier in.” (Wiss, 2020) Vergeet dus niet om deze nieuwsgierige en speelse houding ook aan te nemen in het gesprek met jezelf.
- Sta jezelf emoties toe die er zijn
- Ben nieuwsgierig naar jouw hoofd
- Ga naast jezelf zitten
“Ik weet dat ik eraan toe ben om feedback te geven wanneer: ik bereid ben om naast je te komen zitten, in plaats van tegenover je.” (Brown, 2012)
‘Verstand, kom maar even naast me zitten, we moeten praten.’
Je kunt in jezelf heel wat gewaar worden. Zo heb je jouw gedachten, je gevoelens, je overtuigingen, je zelfbeeld of je andere zelven. Stel jezelf het volgende eens voor. Zodra zo’n deel zich aandient, je dat deel uitnodigt eens naast je te komen zitten. Om er daarna een goede babbel mee te houden. “Ze hoeven niet gevangen of weggeduwd te worden, maar kunnen vriendelijk en belangeloos begroet worden wanneer en zolang ze op de voorgrond zijn. Je bent er voor ze wanneer ze je komen bezoeken.” (Koster & Van den Brink, 2015). Naast hartelijk verwelkomen, kun je jouw delen steeds opnieuw algemene vragen stellen. ‘Goh, mijn gedachte/overtuiging/zelfbeeld/zelf/eigenschap/herinnering/emotie/of anders (streep door wat niet van toepassing is);
- … wat kom je eigenlijk doen?’
- … waartoe ben jij eigenlijk op aarde?’
- … wat voor belangrijks wil je mij vertellen?’
Vul je gesprek in op de puntjes
Zo zijn er nog veel meer leuke vragen die je jezelf in verschillende situaties kunt stellen. Is het tijd om het contact met jezelf weer eens aan te halen? Of zit je niet zo lekker in je vel? Dan kun je ook jezelf onderstaande vragen eens stellen. Het enige dat je hoeft te doen is jouw antwoorden van dat moment op de puntjes in te vullen.
- “Mijn eerste instinct is om …, maar dat heeft nog nooit gewerkt, dus wat ik nu doe is …” (Brown, 2012)
- “In dit incident was de directe aanleiding voor mijn pijnervaring …. Aan de buitenkant leek het alsof ik …. Maar diep vanbinnen voelde ik alleen maar …. Ik verlangde naar …. De voornaamste boodschap die ik oppikte over mezelf was ….” (Johnson, 2011)
Jouw innerlijk dialoog
Een mooi innerlijk dialoog voeren vraagt om nieuwsgierigheid en aandacht. Zet in gedachten of op papier een aspect van jezelf neer aan de keukentafel. Ga er naast zitten en stel jezelf de vraag; hoe gaat het met je?
Ook jij kunt leren om goede gesprekken te voeren met jezelf. Hoewel dat niet vanzelf gaat, kun je met dit artikel lekker oefenen. Ben je nieuwsgierig naar een betere relatie met jezelf? Over Psychologie bereid een drieluik voor over een goede relatie met jezelf onderhouden. Mis de publicatie niet en schrijf je in op de nieuwsbrief van Over Psychologie. Je kunt ook één van de boeken hieronder lezen voor meer verdieping.
Bronnen voor een goed gesprek met jezelf
Brok, M.P.W. (2024). Lief, ik heb je (n)iets meer te melden. Hoe we relatieproblemen oplossen. Den Haag/Leuven: Acco Uitgeverij.
Brown, B. (2012). De kracht van kwetsbaarheid. Heb de moed om niet perfect te willen zijn. Utrecht: Bruna Uitgevers B.V.
Hutsebaut, J., Nijssens, L. en Van Vessem, M. (2021). De kracht van mentaliseren. Amsterdam: Boom Uitgevers. Lees hier onze recensie van dit boek.
Johnson, S (2011). Houd me vast. Zeven gesprekken voor een hechte(re) en veilige relatie. Utrecht/Antwerpen: Kosmos Uitgevers B.V.
Korrelboom, K. (2011). Verbeter uw zelfbeeld in 7 stappen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Koster, F. en Van den Brink, E. (2015). Compassie in je leven. Mindfulness verdiepen met heartfulness. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Lees hier onze recensie van dit boek.
Leahy, R. (2021). Luister niet altijd naar je gevoel. Amsterdam: Hogrefe Uitgevers. Lees hier onze recensie van dit boek.
Wiss, E. (2020). Socrates op sneakers. Filosofische gids voor het stellen van goede vragen. Amsterdam: Ambo Anthos