De relatie tussen jouw zelfbeeld en het beeld van anderen
Liefde begint bij jezelf. Sterker nog, liefde voor een ander heeft meer met jou te maken dan met degene van wie je houdt (Precht, 2010). Liefhebben is afhankelijk van je persoonlijke ontwikkeling (Fromm, 1974) en van intimiteit die ontstaat door jezelf bloot te geven (Sternberg, 1998). Liefde begint met zelfliefde en zelfkennis en een goed zelfbeeld.
Hoe beïnvloeden relaties jouw zelfbeeld?
Je relaties beïnvloeden je zelfbeeld. Jouw zelfbeeld ontstaat doordat jij, en mensen om je heen je gedrag beoordelen. Dat oordeel bestaat uit drie processen.
- Ten eerste is er jouw vergelijking met anderen. Je weet pas wie je bent, als je weet wie je niet bent.
- Als tweede de feedback van anderen over jezelf. Anderen reageren op jouw gedrag en zo ontvang je feedback. Als je jong bent zijn dat voornamelijk je ouders en later vooral je partner. Uiteraard telt de feedback van vrienden, collega’s, familie, teamleden ook allemaal mee.
- Tenslotte welke gedachten je dénkt te lezen bij anderen. Het derde proces dat jouw oordeel over je gedrag beïnvloedt zijn jouw gedachten over de gedachten van anderen. En dan voornamelijk wat je dénkt te weten wat anderen van je vinden (Korrelboom, 2011; Vonk, 2007; Precht, 2010; De Botton, 2004; Dowrick, 2001). Dus wat jij denkt, dat zij denken.
Hoe beïnvloed jouw zelfbeeld jouw relaties?
Je zelfbeeld kan positief of negatief zijn. Mensen met een positief zelfbeeld zijn tevreden en kennen voornamelijk prettige kwaliteiten aan zichzelf toe (Vonk, 2007; Vansteenwegen, 2010). Ze voelen zich veilig bij contact met anderen (Dowrick, 2001). En ze staan niet zoveel stil bij de oordelen over henzelf (Korrelboom, 2011a).
Het grootste gedeelte van de mensen houdt zichzelf daarin een beetje voor de gek. Zij beoordelen zichzelf iets beter dan ze in werkelijkheid zijn. Is dat erg? Niet als je je bedenkt dat positieve illusies over jezelf goed zijn voor je eigen geestelijke gezondheid (Murray e.a., 1999). Je mag jezelf best een prinses voelen, ook al gedraag je jezelf niet altijd hoffelijk.
Mogelijke gedachtes bij een negatief zelfbeeld
- Als je alles van me ziet, hou je niet meer van me
- Liefde die ik krijg, heb ik niet verdiend
- Ik wil niet aan liefde wennen, want liefde verdwijnt weer
- Waarom zouden anderen positief over mij denken?
- Je zou wel gek zijn om van mij te houden
Bij een negatief zelfbeeld heb je negatieve kerngedachten. Gedachten als “Ik ben niet goed genoeg” of “ik doe het niet goed” komen dan vaak vanzelf naar boven. Je bent ontevreden over jezelf en kent jezelf negatieve eigenschappen toe die niet kloppen met de werkelijkheid (Korrelboom, 2011b; Vonk, 2007; Vansteenwegen, 2010).
Een negatief zelfbeeld en destructieve relaties
Wanneer je negatieve gedachten over jezelf hebt, zal dat je gedrag in je relatie beïnvloeden. Soms vrij onschuldig (ongelijkheid in een relatie), soms iets vervelender (onveilige hechtingsstijl), soms zeer ongezond (liefdesverslaafden, loverboy slachtoffers of mishandeling). ‘Ga tegen me in en ik houd van je, bel me niet en ik kus je, zie me niet staan en ik ga met je naar bed.’ (De Botton, 2009).
Leef lang en gelukkig
Als jij eruitziet, je gedraagt en klinkt als een prinses, is de kans groter dat anderen je zo behandelen. Daarom is het fijn om een goed zelfbeeld te hebben.
Vrees je na het lezen van dit artikel dat je een negatief zelfbeeld hebt? Geen paniek. Een positief zelfbeeld is goed te trainen. Wil jij ook lang en gelukkiger leven? Lees dan één van onderstaande boeken en volg de links hieronder. Blijf je liever het werk van relatietherapeut en schrijver Mirella Brok lezen? Hier vind je meer van haar artikelen over zelfontwikkeling. En hier vind je haar inspirerende inzichtkaarten voor betere relaties met anderen én jezelf.
Bronnen
Botton, A. de (2004) Proeven van liefde. Amsterdam: Pandora Pockets.
Botton, A. de (2009) De romantische school. Amsterdam: Pandora Pockets.
Brok, M.P.W. (2024). Lief, ik heb je (n)iets meer te melden. Hoe we relatieproblemen oplossen. Den Haag/Leuven: Acco Uitgeverij.
Dowrick, S. (2001) Single; Intimiteit & Alleen zijn. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Contact.
Chasse, B., Arntz, W. en Vincente, M. (2005) What the bleep do we (k)now?
Fromm, E. (1974) Liefhebben, een kunst, een kunde – over de ontplooiing tot creatief mens-zijn. Utrecht: Erven J.Bijleveld.
Korrelboom, K. (2011a) COMET voor een negatief zelfbeeld. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Korrelboom, K. (2011b) Verbeter uw zelfbeeld in 7 stappen – Werkboek voor de cliënt. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Precht, R.D. (2010) Liefde voor gevorderden. Schiedam: Scriptum, Lannoo.
Sternberg, R.J. (1998) Cupid’s Arrow – the course of love through time. Cambridge: Cambridge University Press.
Vansteenwegen, A. (2010) Liefde is een werkwoord. Tielt: Uitgeverij Lannoo.
Vonk, R. (2007) Sociale psychologie. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff bv.
