De serie “Het Familiediner” neemt je elke aflevering mee in het verhaal van een familie in conflict. Zo is Sjanet ten einde raad omdat haar man niet welkom is op het huwelijk van haar broer. Heeft Jansje na vele ruzies met schoonmoeder Beppie definitief geen contact meer. En komen Denise en haar schoonmoeder een ruzie over de kleinkinderen maar niet te boven. Wat kan deze mensen helpen? Over Psychologie legt je dat uit.
© Jasper M, www.jasperskunst.com
Welke belangrijke boodschap heeft jouw schoonfamilie voor jullie?
Met sommige mensen klikt het gemakkelijker dan met anderen. Toch heb je niet iedereen voor het uitkiezen. Bijvoorbeeld je (schoon)familie. Leer wat te doen bij problemen tussen jou, je partner, en jullie beider families. Dan hoef je zelf nooit naar Het Familiediner te schrijven.
Als kind voldoe je graag aan de verlangens en verwachtingen van je ouders. Je past je gedrag aan hun verwachtingen aan. En dat blijf je doen als je opgroeit. Jong geleerd is oud gedaan. Maar wat nu als de verlangens en verwachtingen van je ouders niet overeenkomen met die van jou, je partner of diens familie?
Hoe doe je dat met familie?
Onenigheid in families oplossen begint met een dialoog. Zo leren jullie over elkaars familie en hun verwachtingen. Vertel je partner in veel verschillende gesprekken over je gezin van herkomst. En neem hier meerdere avonden de tijd voor:
- Vertel welke verwachtingen je ouders van je hebben en vroeger van je hadden. En over hoe je voldoet aan die verwachtingen.
- Praat over jouw ouders en hun kijk op de liefde. Weet je deze antwoorden niet? Ga dan eerst eens met hen praten.
- Wees nieuwsgierig naar je partner, en naar hoe haar of zijn gezin ‘werkte’.
- Bespreek samen met je partner wat volgens jullie de voordelen en de nadelen zijn van deze verschillende verwachtingen.
- Alles waar de conflicten over gaan is subjectief. Laat daarom het idee los dat jouw perspectief het enige ware perspectief is. Zie de ervaring van de ander als geldig en waar.
Ouders geven hun kinderen een wereldbeeld mee, een boodschap over ‘hoe te leven’.
- Zorg ervoor dat je begrijpt welke belangrijke boodschap jouw familie heeft voor jullie samen.
- Bepaal samen met je partner welke gedeeltes van die boodschap je graag overneemt, en welke gedeeltes je anders, op je eigen manier doet. Zo kunnen jullie vrijer leven.
- Zijn open vragen lastig te beantwoorden voor je partner of je ouders? Stel dan gesloten vragen. En wees nieuwsgierig naar gedrag, in plaats van te oordelen over gedrag. Dat maakt jouw reactie zachter.
Meerzijdige partijdigheid
Een partner kiezen is per definitie verraad naar je familie. Zo ziet de grondlegger van contextuele therapie Nagy en zijn volgelingen dat. Opgegroeid in kamp rood, waar alles op een rode manier gaat, en iedereen op een rode manier denkt, gaat één van de kinderen ineens naar kamp blauw. Dat is een ander kamp. En anders kan als gevaarlijk, raar of minder worden gezien.
Gelukkig helpen onze hormonen, oftewel de liefde, ons om de overstap te wagen. Toch kan het een conflict worden wanneer je houdt van iemand die veel verschilt van je eigen gezin. Dat conflict ervaar jij niet alleen. Je familie, geliefde en diens familie ervaren het waarschijnlijk ook zo. Dus wordt het kiezen of delen? Delen heeft de meeste kans van slagen. Dwing jezelf of anderen dus niet om te kiezen. Maar leer beiden kampen kennen en waarderen. Kies beiden. (Ducommun-Nagy, 2008)
Kies partij voor alle partijen
Dialoog voeren en proberen elkaar te begrijpen is volgens Nagy de belangrijkste stap. Als je wilt kun je zelfs een tweede verdieping stap maken om je in te leven in de verschillende betrokken personen. Vraag je dan samen met je partner af:
- Hoe denken jullie dat jij zelf de situatie bekijkt?
- En hoe denken jullie dat jouw partner de situatie ziet?
- Stel dat een familietherapeut jullie verhaal beluisteren. Hoe denken jullie dat hij of zij de situatie zou benoemen?
- Wat is volgens jullie het perspectief van je moeder, je vader, en je schoonouders?
- Hoe denken jullie dat één van je (toekomstige) kinderen de situatie zou bekijken?
- Stel, jullie relatie is een mens, hoe zou deze dan de situatie bekijken?
- Ten slotte, stel jullie zelf de vraag: Hoe lastig is het voor die persoon om te leven vanuit dat gezichtspunt? Misschien lukt het je te zeggen “Jeetje, ik zie nu dat dit heel moeilijk is voor jou.” Geef wanneer het je lukt erkenning voor het gezichtspunt van de ander.
- Besluit samen hoe jullie loyaal kunnen zijn naar jullie familie, terwijl je doet wat voor de meeste partijen op de lange termijn goed is.
Hoe zit dat met familie?
Het helpt niet om jezelf tijdens gesprekken te verdedigen of je partner te overtuigen van je standpunt. Toch doen we dat allemaal wel eens. Niets menselijks is ons vreemd.
Wanneer je merkt dat je de ander probeert te overtuigen, stel jezelf dan de vraag: Hoe lastig is het voor die persoon om te leven vanuit dat gezichtspunt? Als je begrijpt wat de last is voor een persoon, dan kun je jezelf inleven in diens gedrag. Je kunt het vervolgens beter begrijpen en bespreekbaar maken.
Kiezen voor één partij is op de lange termijn geen gunstige keuze. Probeer daarom te delen. Meerzijdige partijdigheid (zie kader) helpt je daarbij. Het leert je kijken naar een onderwerp van alle kanten en partij te kiezen voor alle partijen (Michielsen, e.o., 2010; Boszormenyi-Nagy, & Krasner, 2002).
Bronnen
Ducommun-Nagy, C. (2008) Van onzichtbare naar bevrijdende loyaliteit. Leuven: Uitgeverij Acco.
Boszormenyi-Nagy, I. & Krasner, B.R. (2002) Tussen geven en nemen – Over contextuele therapie. Haarlem: Uitgeverij De Toorts.
Michielsen, M., Mulligen W. van, & Hermkens, L. (2010) Leren over leven in loyaliteit. Leuven: Uitgeverij Acco.
Savenije, A., Lawick, M.J. van, & Reijmers, E.T.M. (2014) Handboek Systeemtherapie. Utrecht: De Tijdstroom
//www.npo.nl/zoeken?utf8=%E2%9C%93&q=het+familiedinier
Meer tips over familie?
Wil je meer en specifieke tips over het verbeteren van relaties tussen jullie, jouw en zijn familie? Lees het vervolg van problemen met je familie op Over Psychologie. Of de recensie van Tussen mensen. Maar laat je vooral inspireren door de inzichtkaarten over (schoon)familierelaties.
Afsluitende verdiepingsvraag
Wat voelde je de laatste keer dat je partner zijn best deed je te begrijpen? Stuur reageer hieronder door een bericht te sturen.
